القاء ریشه های مویین و تولید متابولیت ثانویه دوپامین در گیاه خرفه (portulaca oleracea l.) با استفاده از آگروباکتریوم رایزوژنز

هزاران سال است که گیاهان از مهمترین منابع درمانی محسوب می شوند.گیاهان همچنین منبع بسیاری از درمانهای جدید می باشند.تقریبا یک چهارم داروهای تولید شده حاوی عصاره های گیاهی یاترکیباتی هستند که از مواد گیاهی به دست آمده اند یا براساس ترکیبات گیاهی مدل سازی شده اند. با استفاده از پیشرفت های بیوتکنولوژی، تولیدات طبیعی گیاهان می توانند منبع عظیمی از ترکیبات شیمیائی جدید با منشاء گیاهی را برای کاربردهای گوناگون فراهم کنند. کشت بافت گیاهان دارویی به عنوان یک راه حل مناسب جهت تولید متابولیت های ثانویه با ارزش معرفی شده است. اخیرا کشت ریشه های موئین به عنوان یک منبع پایدار برای تولید متابولیت ها پیشنهاد شده است. ریشه های مویین با استفاده از آگروباکتریوم رایزوژنز تولید می شوند. بزرگترین مزیت کشت ریشه های مویین این است که اغلب در مقایسه با گیاهان مادری، توان بالایی در تولید متابولیت های ثانویه دارند. خرفه یکی از گیاهان دارویی است که در آسیا و اروپا یافت می شود. این گیاه دارای ترکیبات ثانویه با ارزشی همچون دوپامین است. امروزه از دوپامین در درمان بیمار ی پارکینسون استفاده می شود. این گیاه در حالت طبیعی متابولیت های ثانویه کمی تولید می کنند و در نتیجه برای افزایش متابولیت های ثانویه و توسعه درحد تجاری، استفاده از روش القاء ریشه موئین می تواند مثمر ثمر واقع شود. در این تحقیق جهت ایجاد ریشه های موئین در گیاه خرفه از باکتری آگروباکتریوم رایزوژنز استرین ar15834 استفاده گردید که در نهایت منجر به تولید ریشه های مویین از این گیاه شد. جهت تأیید تراریختی ریشه های موئین تولید شده، آنالیزpcr با استفاده ازآغازگر اختصاصی ژن rolb انجام پذیرفت. نتیجه آنالیز pcr، وجود باندهای تشخیصی مربوط به تکثیر اختصاصی ژن rolb را با اندازه 780 جفت بازی نشان داد و بدین ترتیب تراریختی ریشه های مویین تأیید شد. پس از ایجاد ریشه های موئین در گیاه خرفه، میزان تولید متابولیت های ثانویه در این ریشه ها با استفاده دستگاه hplc ارزیابی گردید. نتاج حاصل نشان داد که میزان دوپامین در ریشه های موئین(لاینf) نسبت به ریشه های طبیعی(کنترل) گیاه 18 برابر افزایش داشت. 6 لاین ریشه موئین جداسازی و میزان دوپامین آنها هم اندازه گیری گردید. عوامل مختلفی از قبیل نوع ریزنمونه، سن گیاهچه، ، مدت زمان های مختلف آلودگی، مدت هم کشتی برای افزایش تراریختی گیاه خرفه مورد بررسی قرار گرفت. محیط کشت های مختلف از قبیل ms، ms2/1، b5 و w بمنظور رشد بهتر ریشه های موئین بررسی شد و محیط کشت ms2/1 بعنوان محیط کشت مناسب برای رشد ریشه ها بخاطر تولید زی توده بیشتر انتخاب گردید. بمنظور افزایش تولید دوپامین در ریشه های موئین(لاین b ) از محرکهای متیل جازمونات و اسید سالسیلیک در غلظت های مختلف استفاده گردید و مشخص شد که تمام غلظت های مورد استفاه متیل جازمونات به ویژه متیل جازمونانت 100 میکرومول تاثیر بالای در تولید دوپامین دارند.